Czas powstania Gminnego Cudu Regionu
Budynek Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Kolbuszowej, znany również jako Miejski Dom Kultury, jest zabytkowym budynkiem w stylu neorenesansowym, który został wybudowany w 1908 roku. Początkowo służył jako siedziba Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”, które organizowało różne aktywności sportowe i kulturalne.
Opis cech fizycznych Gminnego Cudu Regionu
To budowla w stylu neorenesansowym. Pierwotnie składała się z jednopiętrowego budynku głównego oraz dwóch parterowych skrzydeł, znajdujących się po obu stronach korpusu głównego. Fasadę ozdobiono łamanym szczytem z obeliskami, na jej szczycie znajduje się rzeźba przedstawiająca sokoła. Wyposażony był w salę do ćwiczeń, z której części wydzielona była scena. W jednym z pomieszczeń utworzono bibliotekę, a na zapleczu znajdowała się duma każdego galicyjskiego miasteczka, kręgielnia. W siatkówkę grano przed budynkiem, a w tenisa w zachodniej części posesji. Tu również odbywały się w okresie letnim zabawy ogrodowe. W latach 2013-2014 przeprowadzony został generalny remont obiektu, dzięki czemu powrócił on do pierwotnego piękna architektonicznego, a wnętrze dostosowano do potrzeb działającego MDK.
Opis kontekstów historycznych Gminnego Cudu Regionu
W dniu 15 sierpnia 1908 roku poświęcono budynek Towarzystwa Gimnastycznego ,,Sokół” w Kolbuszowej. Oddanie do użytku reprezentacyjnego, wyposażonego obiektu było zwieńczeniem trzyletniego wysiłku finansowego i organizacyjnego druhów zrzeszonych w kolbuszowskiej drużynie sokolej. Dzięki ich darowiznom, wkładowi pracy, kwestom i zbiórkom udało się wybudować obiekt, który był dumą powiatowego miasteczka. Na współczesnych robił olbrzymie wrażenie wielkością, wyglądem, funkcjonalnością. Architektura obiektu reprezentowała tak wówczas modny styl historyczny.
Gmach sokola został wybudowany z inicjatywy hr. Janusza Tyszkiewicza i Józefa Buczka, przy wsparciu licznej rzeszy mieszkańców Kolbuszowej, którzy wybudowali ten gmach całkowicie w czynie społecznym. Obiekt posiadał jedyną w mieście salę gimnastyczno-widowiskową ze sceną i zapleczem garderobianym. Oprócz Towarzystwa Gimnastycznego ,,Sokół” działały w nim stowarzyszenia i organizacje społeczno-kulturalne. W budynku ,,Sokoła” rozpoczęła działalność biblioteka utworzona ze składek członkowskich i sympatyków ,,Sokoła”. W 1910 roku odbyła się uroczystość religijno-patriotyczna poświęcenia sztandaru Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego ,,Sokół” W Kolbuszowej. W okresie międzywojennym budynek ,,Sokoła” stal się centrum kulturalnym. Odbywały się w nim szkolenia rolnicze, zjazdy Ochotniczej Straży Pożarnej i orkiestr dętych. Osoby, które prowadziły zajęcia w budynku ,,Sokoła” w większości przypadków nie pobierały za to żadnych opłat i wykonywały to zupełnie bezinteresownie. W 1939 roku po wybuchu II wojny światowej, niemieckie władze okupacyjne zakazały działalności przez dotychczasowe instytucje i organizacje społeczne, w tym Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego ,,Sokół.
Podczas II wojny światowej budynek został uszkodzony, ale po wojnie odrestaurowano i rozbudowano go i ponownie rozpoczęto w nim działalność kulturalną.
W 1952 roku w budynku utworzono Powiatowy Dom Kultury, a kierownictwo nad placówką objął Zenon Stępień. W tym czasie ma miejsce całkowita przebudowa gmachu ,,Sokoła”, tzn: rozbudowano sale widowiskową do 200 miejsc wraz ze sceną i zapleczem garderobianym. Została dobudowana druga sala świetlicowa, pomieszczenia do prób, jak również rekwizytornia. W tym czasie powstaje chór oraz zespół teatralny dla dorosłych i zespół teatralny dla młodzieży.
W 1979 roku Powiatowy Dom Kultury przekształcono w Miejski Dom Kultury i tak pozostało do dziś. W latach 1997-2000 przeprowadzono remont budynku Miejskiego Domu Kultury. Potem także dzięki staraniom samorządowców i pozyskaniu środków zewnętrznych w 2013 roku rozpoczęto gruntowny remont budynku „Sokoła”. Autorem projektu był Adam Sapeta, który pieczołowicie odtworzył elewacją frontową budynku, przywracając temu najpiękniejszemu miejskiemu obiektowi pierwotny wygląd.
Stan zachowania/stopień kultywowania Gminnego Cudu Regionu
Instytucja ma na swoim koncie bardzo wiele imprez o charakterze cyklicznym. Należą do nich: Przegląd Widowisk Kolędniczych organizowany z przerwami od lat 80-tych XX w. Turniej Orkiestr Dętych, noszący obecnie miano Festiwalu Orkiestr na Falach Nilu organizowany od 1995 r., Jazz nad Nilem, Sobótki, Festyn pod Sokołem, Dni Kolbuszowej, Plener malarski dla dzieci i młodzieży ,,Wiatraki”, Imprezy Regionalnej Tradycji- Lasowiackie Zimioki, oprawa Dożynek Gminnych i wiele innych . W 2008 roku, 15 sierpnia obchodzono 100-lecie oddania do użytku budynku Sokola. Wybudowany obiekt służy mieszkańcom Kolbuszowej do dziś i jest ciągle niezastąpionym centrum życia społeczno– kulturalnego miasta.
