CZAS POWSTANIA:
Rzeźby Konstantego Hegla zostały wykonane w 1862 r.
OPIS CECH FIZYCZNYCH GMINNEGO CUDU REGIONU:
Figura Jezusa Chrystusa znajduje się na dawnym cmentarzu grekokatolickim i prawosławnym w Poturzynie, przy głównej drodze do Hrubieszowa. Postać Chrystusa ukazana jest realistycznie, w naturalnej wielkości. Jezus prawą rękę ma uniesioną do góry w geście błogosławieństwa. Ubrany jest w drapowany płaszcz i tunikę. Twarz ma majestatyczną, spokojną. Lewa noga wysunięta do przodu. Stoi na prostopadłościennym cokole, na którego na każdej ze ścian wyryto cztery inskrypcje zaczerpnięte z ewangelii św. Mateusza i z objawień św. Jana.
Rzeźba NMP znajduje się w w Kol. Telatyn, przy skrzyżowaniu dróg do Witkowa i Tyszowiec, na cmentarzu wojennym. Przedstawia figurę Najświętszej Marii Panny Niepokalanie Poczętej. Figura jest smukła, lekka, ubrana w szaty nie związane z ciałem, spływające fałdami w dół stóp. Dłonie Matki Bożej skrzyżowane na piersiach, prawa noga lekko wysunięta depcze głowę węża. Na prostopadłościennym cokole wyryty napis: ” Pamięci zmarłej córki pomnik ten poświęcają rodzice prosząc o pobożne westchnienie za pokój jej duszy.1860 r.” Cmentarzem wojennym opiekują się mieszkańcy gminy Telatyn i sama gmina. Figura odnowiona w 2024 r.
Obie rzeźby wykonane są z piaskowca i na obu są sygnatury Konstantego Hegla.
OPIS KONTEKSTÓW HISTORYCZNYCH:
Autorem obu rzeźb był Konstanty Hegel rzeźbiarz z Warszawy, profesor profesorem rzeźby i rysunku ornamentacyjnego w Szkole Sztuk Pięknych w Warszawie. Autor m.in. rzeźby Syrenki Warszawskiej i dekoracji rzeźbiarskiej Teatru Wielkiego w Warszawie. Historia powstania i losów rzeźb poturzyńskich nie jest potwierdzona źródłami pisanymi. Rzeźbę Chrystusa zamówił u artysty podobno dziedzic Poturzyna – Franciszek Balicki (dziadek Tytusa Woyciechowskiego). Stanęła ona w parku dworskim w Poturzynie. Później z nieznanych powodów została przeniesiona na cmentarz. W 1993 r. rzeźba poddana była konserwacji. Rzeźba NMP według tradycji stoi na grobie Marii Woyciechowskiej, córki Tytusa Woyciechowskiego, a wnuczki fundatora Franciszka Balickiego, którą zamordowano w Poturzyńskim lesie w 1860 r. Być może również stała kiedyś w parku dworskim. W czasie I wojny, w sierpniu 1914 r. w pobliżu odbyła się walka wojsk austriackich z rosyjskimi. Zabitych grzebano na polu bitwy. Około 1918 r. szczątki ekshumowano i przeniesiono w pobliże figury (utworzono cmentarz żołnierzy austriackich i rosyjskich, poległych 30.08.1914 r.). Niewykluczone, że któraś z rzeźb mogła być poświęcona pamięci matki Tytusa Woyciechowskiego, Marii z Balickich, zmarłej podczas leczenia w sanatorium Posyrem na Węgrzech 2 lipca 1829 roku. Obie rzeźby z Poturzyna są zabytkami i są to „perełki” sztuki rzeźbiarskiej, zwłaszcza na tym terenie.