Czas powstania Gminnego Cudu Regionu
nieznany
Opis cech fizycznych Gminnego Cudu Regionu
W Kolbuszowej znajduje się dom, w którym urodził się 6 maja 1921 roku Jan Bytnar – podharcmistrz, członek Szarych Szeregów, dowódca hufca „Południe” Grup Szturmowych, jeden z bohaterów książki Aleksandra Kamińskiego pod tytułem „Kamienie na szaniec”.
Jest to budynek mieszkalny, zajmowany przez prywatnego właściciela. Na ścianie domu umieszczona została pamiątkowa tablica z napisem: ” W TYM DOMU 6 V 1921 URODZIŁ SIĘ JAN BYTNAR-RUDY BOHATER WARSZAWY W LATACH OKUPACJI HITLEROWSKIEJ CZŁONEK SZARYCH SZEREGÓW” I ŻOŁNIERZ AK UWOLNIONY PRZEZ KOLEGÓW Z RĄK NIEMIECKICH W AKCJI POD ARSENAŁEM. ZMARŁ Z ODNIESIONYCH RAN 30 MARCA 1943R. CZEŚĆ JEGO PAMIĘCI.”
Opis kontekstów historycznych Gminnego Cudu Regionu
Jan Bytnar po opuszczeniu Kolbuszowej uczęszczał do Państwowego Gimnazjum i Liceum im. Stefana Batorego w Warszawie, gdzie w 1939 r. zdał maturę. Jednocześnie, wraz z Tadeuszem Zawadzkim i Maciejem Dawidowskim, był członkiem 23. Warszawskiej Drużyny Harcerskiej tzw. „Pomarańczarni”.
Od 1939 r. walczył w konspiracji, a od 1941 r. w Szarych Szeregach. W listopadzie 1942 r. został dowódcą hufca „Południe” Grup Szturmowych, który wchodził w skład Oddziału Specjalnego „Jerzy” Kedywu Komendy Głównej Armii Krajowej. W 1943 r. ukończył kurs podchorążych AK. Uczestniczył w akcjach Małego Sabotażu „Wawer”, m.in. w akcji dywersyjnej „Wieniec II” czy akcji „Bracka”.
Został aresztowany razem ze swym ojcem przez Gestapo 23 marca 1943 w mieszkaniu Bytnarów. Wraz z ojcem trafił bezpośrednio na warszawski Pawiak, gdzie od razu rozpoczęło się brutalne przesłuchanie.
W piątek 26 marca 1943 podczas przewożenia po przesłuchaniu z siedziby Gestapo na Pawiak Bytnar został odbity przez oddział Grup Szturmowych w akcji pod Arsenałem. 15 sierpnia 1943 pośmiertnie został mianowany harcmistrzem, następnie podporucznikiem i odznaczony Krzyżem Walecznych.
- Jan Bytnar wziął udział w 70 akcjach ,,wawerskich”.
- Jan Bytnar był jednym z pomysłodawców akcji wykonywania karteczek z napisem „Komendant Piłsudski powiedziałby: a my was w d… mamy”, które następnie naklejano w listopadzie 1939 na niemieckich obwieszczeniach informujących o utworzeniu Generalnego Gubernatorstwa.
- 25 kwietnia 1942 udało mu się przerobić napis „Jedź z nami do Niemiec!!” na szyldzie na głównym biurze werbunkowym Arbeitsamtu (urzędu pracy) na „Jedźcie sami do Niemiec!!” Za czyny takie i tym podobne groziła wówczas niechybnie kara śmierci.
- W jednej ze swych akcji Bytnar w czasie największego ruchu klientów wrzucił (razem z Tadeuszem Zawadzkim) probówkę z gazem do sklepu wędliniarskiego, lokal następnie zamykając od zewnątrz na kłódkę.
- Podczas przesłuchania na Szucha bito Jana Bytnara do nieprzytomności, by następnie zemdlonego cucić kopaniem w brzuch, między nogi oraz deptano mu ręce. Twarz i głowę ostemplowano natomiast znalezionym w czasie rewizji stemplem z „kotwicą”.
- Aresztowany wraz z nim ojciec Bytnara zginął w styczniu 1945 podczas akcji ewakuacyjnej obozu koncentracyjnego Auschwitz-Birkenau.
Stan zachowania/stopień kultywowania Gminnego Cudu Regionu
Przy tablicy umieszczono kwiaty w barwach narodowych.
Województwo: Podkarpacie
Powiat: Kolbuszowa
Gmina: Kolbuszowa