Czas powstania Gminnego Cudu Regionu
Kapliczka została wzniesiona przez lokalną społeczność pod koniec lat 80-tych XX w., aby uczcić pamięć o mieszkańcach Mokrego, którzy w czasie II wojny światowej i po jej zakończeniu zostali deportowani na Wschód, gdzie zmuszeni byli do pracy w ekstremalnych warunkach. Deportacje na Sybir dotknęły wielu rodzin, które straciły swoich bliskich, a wielu z deportowanych nie powróciło z wygnania.
Opis cech fizycznych Gminnego Cudu Regionu
To murowana kapliczka z czerwonej cegły otoczona niskim metalowym płotkiem. W kapliczce znalazła się ziemia z grobów partyzantów, którzy zginęli w czasie II wojny światowej. Na kapliczce umieszczone są dwie tablice. Na górnej widnieją nazwiska żołnierzy Armii Krajowej pochodzących z Mokrego, którzy po II wojnie światowej zostali wywiezieni przez NKWD na Syberię. Na dolnej tabliczce są nazwiska partyzantów, którzy w czasie II wojny światowej polegli w walce z niemieckim okupantem.
Opis kontekstów historycznych Gminnego Cudu Regionu
Kapliczka Sybiraków w miejscowości Mokre, położonej w powiecie dębickim w województwie podkarpackim, to ważne miejsce pamięci, upamiętniające tragiczne losy Polaków deportowanych na Sybir. Znajduje się przy drodze prowadzącej przez wieś, a jej obecność przypomina o jednym z najciemniejszych okresów w historii Polski–czasach stalinowskich deportacji. W listopadzie 1944 roku, NKWD aresztowało i wywiozło kilkudziesięciu mieszkańców, żołnierzy AK do łagrów w Borowiczach. Ich potomkowie wciąż pamiętają o tym tragicznym wydarzeniu.
Stan zachowania/stopień kultywowania Gminnego Cudu Regionu
Kapliczka to nie tylko symbol cierpienia, ale także wyraz szacunku dla bohaterstwa i siły przetrwania tych, którzy przeszli przez piekło Syberii. Wzniesiona z inicjatywy rodzin Sybiraków, stała się miejscem modlitwy i zadumy, gdzie mieszkańcy i przyjezdni składają hołd ofiarom deportacji. Co roku, podczas obchodów Dnia Sybiraka, odbywają się tam uroczystości upamiętniające ofiary Sybiru. To kultywowana od lat w gminie Żyraków tradycja, pielęgnująca wspomnienie przede wszystkim o mieszkańcach Mokrego, ale również o wszystkich innych mieszkańcach ziemi dębickiej, którym przyszło doświadczyć syberyjskiej katorgi.
Przy kapliczce stanęła także tablica Szklaku Partyzanckiego III Zgrupowania AK Obwodu Dębica.