XVII wiek, XX wiek.
Pierwszy cmentarz żydowski w Mielcu założono w XVII w. przy obecnej ul. Jadernych 4 (dawniej ul. Kolejowa). Korzystali z niego także Żydzi z Piątkowca i Smoczki. Nekropolia miała powierzchnię 0,7 ha, a otoczona była wysokim murem. Na cmentarzu znajdował się ohel (budynek stawiany na grobach cadyków i rabinów oraz członków ich rodzin. Spełnia funkcję zabezpieczenia grobu i zapewnia osobom modlącym się w jego wnętrzu ochronę przed niekorzystnymi warunkami atmosferycznymi), w którym pochowano: cadyka Jankiela Horowica wnuka słynnego Naftalego Horowica z Ropczyc (zm. 10.01.1833), cadyka Jankiela syna Jidela (zm. 09.01.1879) oraz cadyka Naftalego syna Jankiela (zm. 26.09.1915).
W okresie okupacji Niemcy zdewastowali cmentarz. Macewy wykonane z twardego kamienia wywieziono do Rzeszy, natomiast z reszty zrobiono krawężniki i wybrukowano nimi ulice oraz umacniano brzegi kanału ściekowego. Część macew złożono na placu rzeźni miejskiej. Jeszcze podczas marcowej odwilży w 1945 r. użyto ich do dociążenia drewnianego mostu, któremu groziło zerwanie. Most runął i macewy wpadły do Wisłoki.
Proces dewastacji cmentarza trwał także po wojnie. W miejscu ohelu cadyków wzniesiono budynek poczty. Podczas budowy poczty wydobyto z ziemi szczątki ludzkie. Wyzbierano je do skrzyń i pochowano na miejscowym cmentarzu katolickim. Później dopiero przeniesiono te szczątki na cmentarz żydowski w Nowym Sączu.
W 1993 r. z inicjatywy Racheli Sussman cmentarz uporządkowano i wystawiono pomnik ku czci zamordowanych Żydów mieleckich. Na monumencie w kształcie obelisku widnieje napis w języku polskim i hebrajskim: Pamięci pomordowanych przez hitlerowców w czasie II wojny światowej obywateli polskich narodowości żydowskiej mieszkańców Mielca i okolic.
W sierpniu 1994 r. Muzeum Regionalne w Mielcu odzyskało część macew, wydobytych z koryta Wisłoki i nagrobki umieszczono na cmentarzu. 13 marca 2012 r. do Mielca przyjechał rabin David Singer, przedstawiciel bobowskiej wspólnoty chasydzkiej z Brooklynu. Obecnie cmentarzem opiekują się Muzeum Regionalnego Samorządowego Centrum Kultury w Mielcu. Z ich inicjatywy na cmentarzu znajduje się tablica prezentująca historię Żydów mieleckich.
Zanim powstał cmentarz na dzisiejszej ulicy Traugutta, były w Mielcu dwa cmentarze żydowskie: przy Jadernych i choleryczny w okolicy dzisiejszej ulicy Żeromskiego, po którym nie ma już śladu.
Nowy cmentarz żydowski przy obecnej ul. Traugutta 9 w Mielcu powstał w 1938 roku, ale nie zachowały się żadne dokumenty, które potwierdzałyby pochówki przed wojną. W tradycji żydowskiej macewy stawia się rok po śmierci. Może więc nie zdążono ich postawić przed II wojną światową. Jednak od 1939 roku do 1942 roku odbywały się na nim pochówki mordowanych i rozstrzeliwanych tam Żydów, gdyż na cmentarzu Niemcy dokonywali egzekucji osób pochodzenia żydowskiego, a ciała ofiar grzebano w miejscu kaźni. Rolę grabarza w tym miejscu pełnił mieszkaniec Borku. Zwykle dostawał polecenie wykopania grobu, a potem na to miejsce przyprowadzano skazańców, których rozstrzeliwano na miejscu. Na cmentarzu występowały też przypadki rozstrzeliwań Polaków. Dokonywało tego głównie gestapo. Niektóre zwłoki po wojnie ekshumowano, ale część ich pozostała.
Po wojnie na części terenu cmentarza urządzono bazę transportową. Pozostałą część o powierzchni 6411 kw. ogrodzono. Pośrodku tej działki, na wzniesieniu, postawiono po 1945 r. pomnik stanowiący symboliczną mogiłę około 300 zamordowanych i pogrzebanych na tym cmentarzu Żydów. Na tablicy wyryto napis w języku polskim oraz hebrajskim: Pamięci trzystu Żydów, ofiar barbarzyństwa hitleryzmu w latach 1939–1945. Cmentarz żydowski założony przez gminę żydowską w Mielcu, zniszczony w latach 1939–1945 przez hitlerowców”. U podnóża pomnika ułożono 4 płyt nagrobne. Aktualnie działka jest ogrodzona i zamknięta. Z ulicy widoczna jest tablica informacyjna. Klucz do furtki znajduje się w Muzeum Historii Fotografii „Jadernówka” przy ul. Jadernych 15 w Mielcu.
Województwo: podkarpackie
Gmina: Mielec
