Czas powstania
1852 r.
Opis cech fizycznych wprowadzonego Gminnego Cudu Regionu
Zawada to nieduża wieś, położona w województwie śląskim, w powiecie częstochowskim, w gminie Kłomnice. Na jej zachodnich rubieżach, po lewej stronie drogi wiodącej do Kłomnic, przed cmentarzem parafialnym, znajduje się malutka nekropolia – cmentarz epidemiczny XIX wieku.
Pochowano tu w latach 1852, 1866 i 1896 zmarłych na cholerę mieszkańców Zawady i pobliskiego Śliwakowa. Na cmentarzu spoczywają również ofiary czarnej ospy z 1873 r. i grypy hiszpanki z 1917 r.
Do dziś zachowały się zarysy trzech mogił. Ostatni pogrzeb w tym miejscu odbył się na początku XX wieku – pochowanym został śp. Ignacy Borowik.
Opis kontekstów historycznych
Epidemia miała tragiczny przebieg, większość mieszkańców chorowała, a ogromna część zmarła. Zagrożone były wszystkie pobliskie miejscowości. Aby ograniczyć rozprzestrzenianie się choroby, władze zakazały poruszania się pomiędzy wioskami. Dotyczyło to również pogrzebów, zwłaszcza że chorzy ludzie nie mieli sił grzebać swych zmarłych na odległym cmentarzu. Dlatego w pobliżu wiosek powstawały lokalne cmentarze, wykorzystywane tylko podczas pomoru.
Na pamiątkowych tablicach wypisano zmarłych podczas epidemii mieszkańców:
Akta zejścia na Cholerę 1852r.
– Marcin Bugaj 80 l
– Józefa Bugaj 50 l
– Franciszka Dróżdż 23 l
– Małgorzata Dąbrowska 33 l
– Katarzyna Dąbrowska 40 l
– Franciszka Wilk 32 l
– Józefa Woldan 21 l
– Jan Jędrzejczyk 29 l
– Katarzyna Grabna 50 l
– Bartłomiej Woldan 51 l
– Gertruda Loch 21 l
– Franciszek Pruszek 34 l
– Walenty Bajerski 24 l
– Antoni Jędrzejczyk 28 l
– Sebastian Kwarciak 32 l
– Stanisław Janik 26 l
– Urszula Szymczyk 40l
– Gertruda Bilska 28 l
– Wojciech Szumlas 40 l
– Katarzyna Jędrzejczyk 45 l
– Szymon Dąbrowski 32 l
– Barbara Bugaj 24 l
– Paweł Bugaj 38 l
– Wojciech Pruszek 34 l
– Wojciech Dąbrowski 33 l
Śliwaków
– Agnieszka Wilk 17 l
– Barbara Pluta 36 l
– Andrzej Czyż 50 l
Zmarli na Epidemię Cholery w 1866r. w Zawadzie
– Jan Dróżdż 1 rok
– Rozalia Woldan 24 l
– Marianna Kwarciak 26 l
– Józef Dzionek 44 l
– Antoni Bugaj 60 l
– Marianna Dzionek 34 l
– Karolina Stępień 3 l
– Marcin Loch 52 l
– Maciej Krzemiński 7 l
– Marianna Bugaj 3 l
– Józef Bugaj 32 l
– Mikołaj Misiewicz 26 l
– Marianna Woldan 27 l
– Marcin Kępa 9 l
– Szymon Dąbrowski 45 l
– Marianna Grabna 82 l
– Jądrzej Bugaj 5 l
– Andrzej Dróżdż 8 l
Dane identyfikacyjne
Województwo: śląskie
Gmina: Kłomnice