Czas powstania Gminnego Cudu Regionu
1910 rok
Opis cech fizycznych Gminnego Cudu Regionu
Zabytkowa figura Św. Floriana w Pęczelicach jest jednym z charakterystycznych obiektów sakralnych w tej miejscowości, będącym częścią lokalnego dziedzictwa religijnego.
Figura Św. Floriana w Pęczelicach została wykonana z kamienia, co jest typowe dla tego rodzaju zabytków sakralnych. Kamień zapewnia trwałość i odporność na warunki atmosferyczne, co czyni ją wytrzymałą na działanie czynników zewnętrznych przez wiele lat. Dzięki temu figura mogła przetrwać długie lata, stanowiąc świadectwo pobożności lokalnej społeczności.
Figura ma imponującą wysokość, jest to typowa wysokość dla podobnych pomników sakralnych, które miały być dobrze widoczne z drogi lub w przestrzeni publicznej. Dzięki tej wysokości figura pełni także funkcję przestrzenną w krajobrazie, będąc zauważalnym punktem w okolicy.
Figura przedstawia Św. Floriana w tradycyjnej pozie, zgodnie z ikonografią przedstawiającą tego świętego. Postać świętego jest zazwyczaj ukazana w stroju rzymskiego żołnierza lub strażaka, co nawiązuje do jego roli jako patrona strażaków i obrońcy przed pożarami. Św. Florian jest ukazany w pełnej postaci, z jednym ramieniem uniesionym w geście błogosławieństwa, a drugą ręką trzymającą naczynie z wodą.
Figura posiada wyraźne detale rzeźbiarskie, szczególnie w zakresie odzieży świętego, który jest przedstawiony w rzymskim pancerzu i hełmie. Detale twarzy, rąk oraz elementów ubioru są zazwyczaj subtelnie wyrzeźbione, co nadaje figurze realizmu, choć w stylu typowym dla tego rodzaju sakralnych przedstawień. Cechy takie jak wyraz twarzy, postura ciała oraz detale ubrania świadczą o rzemieślniczym kunszcie, który był stosowany przy tworzeniu tej figury.
Na postumencie znajdują się płaskorzeźby : Św. Krzysztofa, Niepokalanej Panny Marii, Św. Jana Nepomucena. Wokół są wyryte napisy, można odczytać tylko „ Matko Niepokalana Mód Się Za Nami”. Z innych napisów można odczytać datę – 1910 r., czyli datę wybudowania figury, którą ponoć wzniesiono po dużym pożarze wsi.
Zabytkowa Figura Św. Floriana w Pęczelicach jest w pełni reprezentatywnym przykładem przydrożnych figur sakralnych, które mają zarówno funkcję religijną, jak i przestrzenną. Dzięki odpowiedniej wysokości, wykonaniu z trwałego materiału, szczegółowemu rzeźbieniu postaci i usytuowaniu w widocznej lokalizacji, figura ta stanowi ważny element dziedzictwa sakralnego miejscowości Pęczelice.
Opis kontekstów historycznych Gminnego Cudu Regionu
Zabytkowa Figura Św. Floriana w Pęczelicach, podobnie jak inne figury tego typu w Polsce, ma głębokie korzenie w tradycji religijnej oraz lokalnej pobożności.
Św. Florian był rzymskim żołnierzem i męczennikiem, który zginął w III wieku. Jest uznawany za patrona strażaków, rzemieślników i obrońców przed pożarami. Jego kult rozwinął się szczególnie w krajach europejskich, w tym w Polsce, gdzie figury Św. Floriana stawiano często w miejscach publicznych, szczególnie w wioskach i miastach, aby zapewnić ochronę przed żywiołem ognia, który w przeszłości stanowił poważne zagrożenie, zwłaszcza w okresach suchej pogody. Figura Św. Floriana w Pęczelicach nawiązuje do tego kultu, mając na celu ochronę przed pożarami i jako wyraz religijnej pobożności mieszkańców.
Pęczelice to niewielka miejscowość położona w gminie Busko-Zdrój, w sercu regionu Ponidzia, znanego z tradycji religijnych oraz licznych zabytków sakralnych. W tej okolicy, podobnie jak w wielu innych miejscach w Polsce, figury świętych i kapliczki pełniły ważną rolę w życiu lokalnych społeczności, szczególnie w XIX i XX wieku. Wiele z nich stawiano wzdłuż dróg, na skrzyżowaniach, w pobliżu pól i domów, aby zapewnić ochronę przed różnymi niebezpieczeństwami – w tym pożarami, które były powszechnym zagrożeniem w czasach przed wprowadzeniem nowoczesnych metod ochrony.
W regionie Ponidzia, a szczególnie w okolicach Buska-Zdroju, mieszkańcy od wieków praktykowali głęboką religijność, czego dowodem są liczne figury świętych, krzyże i kapliczki. W Pęczelicach figura Św. Floriana została zapewne wzniesiona przez lokalną społeczność, która chciała oddać cześć świętemu i prosić o jego wstawiennictwo w obliczu zagrożeń, takich jak pożary.
W okresie XIX i XX wieku, szczególnie w czasach, gdy życie na wsi było oparte na pracy rolniczej i rzemieślniczej, figury takie jak ta w Pęczelicach pełniły nie tylko funkcję religijną, ale także społeczną. Były one częścią lokalnej tradycji modlitewnej i stanowiły wyraz wspólnotowego kultu. Postawienie figury Św. Floriana mogło wynikać z potrzeby zapewnienia ochrony w czasach, gdy pożary były częstym zagrożeniem, zwłaszcza w regionach wiejskich, gdzie zabudowa była często drewniana, a susza mogła łatwo doprowadzić do rozprzestrzenienia się ognia.
Ponadto, figura mogła służyć jako punkt spotkań modlitewnych i procesji. W małych miejscowościach, takich jak Pęczelice, figury przydrożne były miejscem, w którym wierni gromadzili się na modlitwach, szczególnie w okresach liturgicznych, takich jak oktawa Bożego Ciała czy w dni poświęcone danemu świętemu.
Figura Św. Floriana w Pęczelicach ma również współczesne znaczenie, będąc symbolem ochrony przed pożarami oraz świadectwem religijnej tradycji tej wsi. Z biegiem lat figura mogła być poddana renowacjom, aby zachować swój pierwotny wygląd i trwałość. Dziś jest częścią dziedzictwa kulturowego Pęczelic i regionu Ponidzia, stanowiąc jedną z wielu przydrożnych figur i kapliczek, które pełnią rolę religijną, ale również kulturową i turystyczną.