Czas powstania Gminnego Cudu Regionu

XIX w.

Opis cech fizycznych Gminnego Cudu Regionu

Budynek dwukondygnacyjny, drewniany w konstrukcji szkieletowej szalowanej deskami. Dach dwuspadowy kryty blachą falistą trapezową. Od strony rzeki przybudówka na koło młyńskie w części przyziemia murowana, powyżej drewniana. Okna prostokątne, krosnowe, wielodzielne.

Na elewacji zachowana oryginalna tabliczka: „Młyn gospodarczy wodno-elektryczny, Makieła Piotr, Kleszczowa 71, pow. olkuski”.

źródło: http://www.jura-pilica.com/?mlyny,295 [dostęp: 11.12.2024]
źródło: http://www.jura-pilica.com/?mlyny,295 [dostęp: 11.12.2024]

Opis kontekstów historycznych Gminnego Cudu Regionu

O przeszłości młynów wodnych w Kleszczowej, z dostępnych źródeł, nie dowiemy się wiele. Jak podaje autor strony Jura-Pilica.com w najstarszych dokumentach lustracyjnych z 1639 r. odnajdziemy opis młyna w Kleszczowej zwanego Zagayny. W XVII w. był on bowiem przedmiotem sporu między właścicielami Wierzbicy i Kleszczowej. W dokumencie podano, że młyn znajduje się na rzece Pilicy, posiada jedno koło napędowe i niewielką możliwość przemiału z uwagi, iż usytuowany jest w początkowym biegu rzeki. Młyn ten wówczas był w posiadaniu Anny z Warszówka Minorowej.

W kolejnej lustracji z 1789 r. wymienione są już dwa młyny istniejące w Kleszczowej, w tym wspomniany wcześniej Zagayny, który według relacji wójta spisanej w 1828 r. spalił się ok. 1792 r.

W 1887 r. właścicielem lub dzierżawcą młyna w Kleszczowej był Jochym Zeriker. Zakład zatrudniał wówczas 2 robotników i przerabiał 4000 pudów zboża rocznie. W tym samym roku funkcjonował inny młyn należący do Gruszczyńskiego, który zatrudniał 5 pracowników i przerabiał 9000 pudów.

W „Księdze fabrycznej przemysłu polskiego” z lat 1906-1910 wspomniany jest w Kleszczowej tylko jeden młyn będący wówczas własnością firmy C.A Moes a dzierżawiony przez H. Cymera. Niestety nie wiadomo czy któryś z wyżej wymienionych młynów był poprzednikiem obecnie istniejącego, dziś już nieczynnego zakładu pod nr Kleszczowa 71. Z całą pewnością istnienie młyna Makieły, którego nazwisko widnej również na zachowanej na budynku tablicy, można potwierdzić w 1929 r. gdy P. Makieła zostaje wymieniony wśród 4 właścicieli funkcjonujących w tamtych latach pilickich młynów.

fot. D. Adamczyk, 2015, archiwum projektu Tropem badaczy Zagłębia Dąbrowskiego, RIK w Katowicach 2014-2015

Stan zachowania/stopień kultywowania Gminnego Cudu Regionu

Zachowana bryła budynku oraz kompozycja elewacji. Budynek wpisany do Gminnej Ewidencji Zabytków a zakres ochrony określony w Miejscowym Planie Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Pilica.

ZOSTAW ODPOWIEDŹ

Proszę wpisać swój komentarz!
Proszę podać swoje imię tutaj