Cmentarz ewangelicki z XVIII, w i, wcześniej menonicki z XVII w. z nagrobkami zachowanymi z wieku XX
Czas powstania Gminnego Cudu Regionu
Pierwsze cmentarze menonickie powstały jeśli nie wcześniej to na pewno w XVII wieku w Wilczych Kątach i Włęczu oraz Silnie (gm. Obrowo). W XIX wieku były to już wtórnie użytkowane cmentarze ewangelickie: w Jackowie, Makowiskach, Liciszewach i wspomnianych już: Włęczu oraz Wilczych Kątach.
Opis cech fizycznych Gminnego Cudu Regionu
Przede wszystkim nie ma już olędrów, menonitów, nie ma także ludności niemieckiej wyznania ewangelickiego. Przetrwały po nich domy i nagrobki- ostatnie ślady kultury materialnej ewangelików. Cmentarze są miejscem poznania kultury materialnej i duchowej mieszkańców. Są to nagrobki z cementu, niektóre z piaskowca, żeliwne zachowały się pojedyncze i z kowalki artystycznej.
Opis kontekstów historycznych Gminnego Cudu Regionu
Olędrzy zasiedlili tereny Włęcza i Wilczych Kątów i zagospodarowali te tereny. Budowali wg wzorów z Niderlandów domy i zagrody potrafili gospodarzyć na tych trudnych terenach. Byli osadzeni na prawie czynszowym i mieli zapewnioną swobodę wyznania. Nie zachowały się czytelne menonickie nagrobki ( najbliżej – w Łęgu Osieku- 4 km) ale zachowały się nagrobki ewangelickie z nazwiskami olęderskimi: Neske, Harke, Lidke, Wojke a także polskobrzmiącymi Bonkowski, i niemieckojęzycznymi. Nagrobki zostały oczyszczone i postawione (sklejone) i teraz stanowią przykład dbania o cmentarze innych narodów i wyznań, świadczą o naszej wysokiej kulturze i tolerancji. Przy cmentarzu w Wilczych Kątach zachowała się dzwonnica i taka sama żelbetonowa przy Włeczu. natomiast dzwony były po wojnie zdemontowane i służyły jako wyposażenie kościoła parafialnego w Czernikowie.
Stan zachowania/stopień kultywowania Gminnego Cudu Regionu
Cmentarze w gminie Czernikowo były w latach 2005-2012 oczyszczone i odnowione w ramach akcji Czyż-nie i TAK TRZEBA ze studentami i szkołami. Niektóre – jak Włęcz i Wilcze Kąty są ogrodzone i systematycznie oczyszczane z uczniami. Niestety niektóre zarastają – głównie Makowiska.
nagrobki na cmentarzu we Włeczu i dzwonnica we Włęczu
nagrobki na cmentarzu w Liciszewach