Neogotycki kościół p.w. św. Marcina w Mazowszu (gmina Czernikowo)
Nazwa Gminnego Cudu Regionu
Przepiękny neogotycki kościół w Mazowszu w gminie Czernikowo
Data powstania wprowadzanego Gminnego Cudu Regionu.
Kościół został wybudowany jak większość neogotyckich świątyń ( na przełomie XIX i XX wieku) dzięki sponsorom z Kijaszkowa, Niedźwiedzia i Hornówka a także społeczności Mazowsza , dokładnie w 1905 roku jako świątynia neogotycka parafii Mazowsze.
Opis cech fizycznych Gminnego Cudu Regionu
Kościół stoi na wzgórzu nad jeziorem Kijaszkowo (Mazowsze) jest otoczony ceglanym płotem, wybudowany jest z cegły palonej czerwonej z cegielni Działyń. Ma wiele elementów ozdobnych z cegły (maswerki, sterczyny, fryz itp). Z zewnątrz się prezentuje wyjątkowo wspaniale dzięki zgrabnej bryle i wysokiej smukłej wieży z ozdobami. Podobnie wnętrze jest pełne neogotyckich elementów (ołtarz, ołtarz boczny)
Opis kontekstów historycznych Gminnego Cudu Regionu [min. 500 znaków]
Miejscowość Mazowsze założona przez mazowieckich h. Leliwa ok 800 lat temu dobrze się rozwijała. Decydowały o tym dobre ziemie i bliskość jeziora. Chociaż w XVI -XVIII wieku rozdrobienie działów szlacheckich prowadziło do pauperyzacji szlachty. Po drugiej stronie jeziora rozwinęła się miejscowość Kijaszkowo- na wzgórzu, powstał dwór i park z wieloma gatunkami drzew. Kościół w Mazowszu z XVII wieku spłonął na pocz. II poł. XIX wieku i przez wiele lat społeczeństwo Mazowsza, Kijaszkowa uczęszczało do klasztornego kościoła w Trutowie. Jednak potrzeba zbudowania świątyni była wszechmocna. Kościół powstał w 1905 roku z cegły sygnowanej; Działyń . jest wyjątkowo piękna świątynia prowincjonalna o dekoracyjnych cechach plastycznych neogotyckich nawiązujących do gotyku: sterczyny, pinakle, grzebienie, nadoknia, portale podoknia, fryzy,. Cegła jest drobiazgowo wypalona z detalami a kościół robi niesamowite wrażenie. Z wielu stron i z daleka. Wnętrze także jest zachowane w stylu neogotyckim: ołtarz główny, ambona, ołtarz boczny, ławki, chór, malowidła na ścianach, konfesjonały. Jest tablica pamiątkowa po wyjątkowym bohaterze wojny z bolszewikami 1920 roku- wachmistrzu-ułanie z Kijaszkowa Leonie Lisowskim. W ołtarzu bocznym jest ołtarz Zwiastowania NMP – rzeźba słynnego artysty Xawerego Dunikowskiego. Po odzyskaniu niepodległości Mazowsze było siedzibą gminy, po wojnie gromady ale od 1975 roku wchodzi w skład gminy Czernikowo.
Stan zachowania/stopień kultywowania Gminnego Cudu Regionu
Kościół jest dobrej kondycji, w k. XX wieku
neogotyckie wnętrze i zewnętrze kościoła w Mazowszu
kaplica neogotycka Leona Lissowskiego – planowana do rekonstrukcji