Czas powstania Gminnego Cudu Regionu
1907
Opis cech fizycznych Gminnego Cudu Regionu
Na granicy ze wsią Żdanów, w rozwidleniu dróg, stoi kamienna polichromowana figura świętego na cokole, w typowym dla niego przedstawieniu – lekko zgarbiony w sutannie i pelerynie, na głowie ma biret, z szyi zwisa długa stuła. Przy piersi trzyma krzyż. Na cokole oszklony obrazek MB i inskrypcja z wezwaniem do Niej („POD TWOIE OBRONE UCIEKAMY SIĘ ŚWIĘTA BOŻA RODZICIELKO/1907 ROKU”). Figura wykonana została w lokalnych warsztatach.
Opis kontekstów historycznych Gminnego Cudu Regionu
Św. Jan Nepomucen, kapłan, męczennik (1348-1393) – był notariuszem biskupim i proboszczem w Pradze i podczas trwającego sporu między Wacławem IV Luksemburczykiem a arcybiskupem Pragi Jan, będąc mediatorem, został uwięziony przez porywczego króla i poddany torturom. Następnie zrzucono go do Wełtawy. Według „Kroniki” Tomasza Ebendorfera z Haselbach z 1450 roku św. Jan zginął, ponieważ odmówił ujawnienia tajemnicy spowiedzi małżonki królewskiej królowej Zofii. Beatyfikowany w 1721 roku, kanonizowany w 1729.
Święty jest patronem spowiedników, szczerej spowiedzi, tonących oraz zakonu jezuitów i Pragi.
Powstanie figury świętego w Zwódnem można łączyć z wydaniem ukazu carskiego o tolerancji religijnej w 1905 r.
Opracowała: Joanna Laskowska
Na zdjęciach:
Św. Jan Nepomucen ze Zwódnego, fot. Joanna Laskowska
Stan zachowania/stopień kultywowania Gminnego Cudu Regionu
Jan Nepomucen miał chronić przed wzburzoną wodą i powodziami, stąd jego pomniki ustawiane były często przy mostach i nad wodą. Nepomuki występujące w postaciach ludowych świątków, charakterystyczne dla terenów Polski i Litwy, można często spotkać w kapliczkach przy brodach lub na rozstajach dróg. W Polsce nepomuki były najpopularniejszymi figurami umieszczanymi w kapliczkach lub na cokołach. Popularne były także na Lubelszczyźnie i są wpisanym na trwałe elementem krajobrazu Gminy Zamość. Kult Jana Nepomucena tutaj upowszechnili w XVIII w. ordynaci. Poza Zwódnem można go spotkać także w Pniówku (połowa XVIII w. i 1865), Wólce Panieńskiej (w kapliczce słupowej z pocz. XIX w.), samym Zamościu (1850 r.?) i Kolonii Sitaniec (przed 1907).