Czas powstania Gminnego Cudu Regionu
Założona w 1996 roku jako Muzeum Górnictwa, jest wyjątkowym miejscem zachowującym dziedzictwo i historię górnictwa w regionie Kotliny Kłodzkiej.
Opis cech fizycznych Gminnego Cudu Regionu
Zwiedzanie kopalni dzieli się na dwie części – muzealną i podziemną. Na każdej z czterech sal wystawowych turyści zapoznają się z inną tematyką dotyczącą kopalni.Pierwsza sala dotyczy samego węgla. Można na niej prześledzić proces powstawania węgla, dowiedzieć się o jego właściwościach oraz zobaczyć jego różne rodzaje. Wśród eksponatów znajdują się, między innymi, autentyczne odciski paproci, skrzypów i widłaków sprzed 300 milionów lat, węgle oraz wiele minerałów.Kolejna sala dotyczy historii górnictwa. Można dowiedzieć się jak rozwijało się górnictwo w Nowej Rudzie oraz poznać bliżej górnicze tradycje, takie jak Barbórka. Wśród eksponatów znajdują się, między innymi, mundury, szpady, kordziki, laski, lampy, hełmy i kufle. W trzeciej sali turyści dowiedzą się, dlaczego noworudzka kopalnia była jedną z najniebezpieczniejszych kopalń w Europie, na czym polegało zagrożenie związane z dwutlenkiem węgla i w jakich warunkach pracowali nasi górnicy. Na sali można zobaczyć różne rodzaje aparatów tlenowych oraz wiele górniczych sprzętów, jak na przykład metanomierze, zapalniki czy wykrywacze.Ostatnia sala to dyspozytornia, zwana „sercem kopalni”. Oryginalny sprzęt pozwala poczuć się tak, jakbyśmy sami czuwali nad bezpieczeństwem górników pod ziemią. Po sprawdzeniu komunikatów i map turyści mogą udać się pod ziemię.W drodze do sztolni Lech można zobaczyć wieżę szybową o tej samej nazwie oraz wentylatory. W samej kopalni turyści będą mogli poczuć się, jakby wkroczyli do wciąż działającego miejsca. Nie tylko wszystko można zobaczyć, ale i samemu dotknąć, a nawet popracować górniczymi narzędziami. Pozostawione po górnikach sprzęty dalej działają. W akcji można zobaczyć na przykład: przenośnik, kombajn, młot pneumatyczny czy lutnię wentylacyjną. Wzdłuż trasy są ekspozycje pokazujące pracę górników, koni czy dzieci.
Opis kontekstów historycznych Gminnego Cudu Regionu
Historia jest głęboko zakorzeniona w bogatej tradycji górniczej regionu. Kopalnia, która obecnie ma swoje początki już w 1434 roku, co czyni ją jedną z najstarszych na terenie współczesnej Polski. Rozwój górnictwa w tym regionie zyskał na znaczeniu w XVIII wieku, szczególnie po założeniu kopalni Ruben w 1741 roku. Ta kopalnia, która później stała się KWK Nowa Ruda, odznaczała się unikatowymi cechami.Jednym z wyjątkowych aspektów tej kopalni było odkrycie w 1877 roku złoża łupku ogniotrwałego. Nowa Ruda stała się jedynym miejscem w Polsce, gdzie ten surowiec był wydobywany, a proces jego oczyszczania i prażenia doprowadził do powstania specjalistycznej infrastruktury przemysłowej, w tym charakterystycznych pieców prażalniczych.Kopalnia ta była również znana z niebezpiecznych wyrzutów gazów i skał, głównie dwutlenku węgla, co czyniło ją jedną z najbardziej ryzykownych w Europie. W latach 1908-1945 odnotowano aż 596 takich wypadków, z największą katastrofą w 1941 roku, która pochłonęła 187 ofiar. Z powodu tych wyzwań, praca w kopalni Nowa Ruda wymagała unikalnego podejścia i rytmu, odróżniającego się od innych kopalń. Decyzja o zamknięciu kopalni w latach 90. XX wieku była podyktowana względami ekonomicznymi, a ostatni górnicy opuścili ją w 1995 roku.
Stan zachowania/stopień kultywowania Gminnego Cudu Regionu
Misją tego miejsca jest codzienne przypominanie o trudach pracy górniczej. Dawna Kopalnia Nowa Ruda staje się żywym pomnikiem przeszłości, edukującym zarówno starsze, jak i nowe pokolenia. Znaczącym elementem tego dziedzictwa jest sztolnia Lech, ostatnia zachowana część noworudzkiej kopalni, którą zarządcy starannie konserwują i pielęgnują.
