Czas powstania Gminnego Cudu Regionu
Kościół wzniesiono w latach 1640-1645.
Opis cech fizycznych Gminnego Cudu Regionu
Kościół reprezentuje styl wczesnobarokowy. Jest to świątynia trójnawowa, w typie bazyliki. Do fasady zachodniej przylega półkolista wieżyczka z wejściem na chór muzyczny. Od północy przylega murowana zakrystia. Fasadę kościoła wieńczą charakterystyczne dla baroku woluty, a w dolnej kondygnacji zdobią ją pilastry. Nad wejściem do świątyni umieszczono tablicę fundacyjną z herbem Korab i datę 1645. W górnej część fasady znajdują się trzy kartusze z herbami, z których jedynie dwa możemy zidentyfikować – Nałęcz (biskupa Gembickiego) i Orzeł (wazowski).
We wnętrzu charakterystyczne jest sklepienie kolebkowo-krzyżowe ozdobione dekoracją stiukową w typie lubelsko–kaliskim, czyli z przedstawieniami serc, anielskich główek i rozet. Bogate jest wyposażenie świątyni. W ołtarzu głównym znajdują się rzeźby św. Piotra i św. Pawła orz grupa przedstawiające Trójcę Świętą. W centrum ołtarza jest obraz Matki Bożej z Dzieciątkiem. Do ważniejszych elementów wystroju należą: marmurowa chrzcielnica z herbem Korab z 1640 r., osiem ołtarzy z przedstawieniami świętych, kopie obrazów przedstawiających biskupów krakowskich (Andrzeja Lipskiego, Jana Alberta Wazy, Jakuba Zadzika i Piotra Gembickiego) czy też dekoracyjna belka z rzeźbą Chrystusa na łuku tęczowym.
Kościół otacza mur, w którym znajdują się otwory strzelnicze. Obok świątyni znajdują się murowana dzwonnica z trzema dzwonami (jeden z 1740 r., a pozostałe z 1743 r.) z pracowni gdańskiej Wittwerka.
Opis kontekstów historycznych Gminnego Cudu Regionu
Kościół parafialny został wzniesiony z inicjatywy Jakuba Zadzika, biskupa krakowskiego. Raków był miastem, gdzie panowała swoboda religijna, dlatego szybko rozwinęła się tutaj myśl ariańska. W 1602 r. powstała tu szkoła ariańska o międzynarodowej sławie. Katolicy w celach kultu religijnego w tym czasie musieli udawać się do pobliskiej wsi Drogowle, gdzie znajdowała się świątynia katolicka.
Początkowi parafii Rakowskiej dało głośne wydarzenie, które niejako przyspieszyło budowę kościoła parafialnego. Siedmu z wychowanków ariańskiej szkoły miało obrzucić kamieniami pobliski krzyż, powodując że figura Chrystusa została zniszczona. Wybryk chłopców stał się tematem sejmiku w Opatowie, kiedy to winą obarczono Jakuba Sienieńskiego, kasztelana żarnowskiego, a jednocześnie założyciela miasta. Kasztelan, choć przysiągł, że nie ma nic wspólnego ze sprawą, to został osądzony jako ten, który obraża majestat królewski. W konsekwencji król wydał edykt, w którym zamknięto zbór ariański i szkołę z drukarnią, co było jednocześnie upadkiem ich religii i kultury na ziemiach Rakowskich.
Przyjęło się twierdzić, że nowy kościół parafialny został wzniesiony na miejscu zboru, nadając mu wezwanie Świętej Trójcy, jako że arianie nie uznawali Ducha Świętego jako równego wśród Trzech Osób Boskich. Budowa nie zakończyła się za życia biskupa Zadzika, kontynuacją jego dzieła zajął się biskup Piotr Gembicki.
Stan zachowania/stopień kultywowania Gminnego Cudu Regionu
Kościół wraz z wyposażeniem jest zachowany w stanie bardzo dobrym.
