Czas powstania Gminnego Cudu Regionu
Pierwszy ratusz pośrodku prostokątnego, pochyłego rynku – jako budowlę drewnianą na kamiennych fundamentach – wzniesiono w 1445 roku. W 1525 roku został on zmodernizowany, a w 1577 roku postawiono nowy – wzbogacony w 1595 roku o kramy chlebowe i mięsne. Obecny, trzeci ratusz został zbudowany w 1884 roku (po wielkim pożarze) w stylu biedermeier. W okresie 1892-1894 powiększono go poprzez podniesienie dachu oraz ozdobiono (portal, wykusze i okienne szczyty). W północno-zachodnim narożniku budynku postawiona została fontanna z barokową figurą Św. Floriana (1756 r.).
Opis cech fizycznych Gminnego Cudu Regionu
Ratusz w Nowej Rudzie to prawdziwa uczta dla oczu miłośników architektury. Budynek wzniesiono na planie prostokąta, a jego bryła jest niezwykle urozmaicona. Trzykondygnacyjna konstrukcja nakryta jest dachem czterospadowym ściętym, co nadaje jej charakterystyczny wygląd. Elewacje ratusza są komponowane głównie asymetrycznie, co dodaje mu dynamiki i sprawia, że z każdej strony prezentuje się inaczej. Jednym z najbardziej charakterystycznych elementów ratusza jest wieża zegarowa, zwieńczona czterospadowym hełmem z iglicą. To właśnie ona góruje nad rynkiem i jest widoczna z wielu punktów miasta. Wieża nie tylko pełni funkcję praktyczną, pokazując czas mieszkańcom i turystom, ale również stanowi doskonały punkt orientacyjny.
Opis kontekstów historycznych Gminnego Cudu Regionu
Historia noworudzkiego Ratusza sięga pierwszej połowy XVI wieku. Pierwszym ratuszem był
według podań dom przy kościele Św. Krzyża. W latach 1442 – 1446 zbudowanonnowy, drewniany ratusz, natomiast stary użytkowano na inne cele. Kolejny ratusz powstał około 1540 roku i był jednym z pierwszych budynków na nowym rynku. W okresie tym wznoszone były również kamienice okalające budynek Ratusza, które do dzisiaj zdobią tą część miasta i nadając mu szczególny charakter. Ratusz w kolejnych latach rozbudowywano, nadając poszczególnym dobudówkom nowe funkcje. Ratusz ten spłonął jednak w wielkim pożarze miasta w 1622roku i jak wskazują znawcy historii miasta, został odbudowany prawdopodobnie w XVII wieku, już jako budynek murowany. Otwarcie w XIX wieku miasta na świat, przez rozbudowę sieci dróg a także podejmowanie przez magistrat działań w celu unowocześnienia układu przestrzennego Nowej Rudy spowodowało konieczność budowy nowego Ratusza. Nowy Ratusz zbudowano jako trzykondygnacyjny budynek o zwartej bryle. Ze względu na kubicki kształt, noworudzki ratusz zwany był przez mieszkańców miasta młynkiem do kawy.
Front nowego Ratusza skierowany został ku południowemu zachodowi. W centrum elewacji wzniesiono ozdobny ryzalit ze szczytową nadbudową, zza której wyłania się wieża. Kolorystykę elewacji tworzyły: białe ściany łączone z kamieniarką z czerwonego piaskowca. Ponadto elewacje zdobione były ozdobnymi kotwicami, sgraffitem, emblematami cechu sukienników, przemysłu tekstylnego i górnictwa oraz fikcyjna datą założenia miasta. Okna ozdobiono witrażami przedstawiającymi herby Rzeszy, Prus i Śląska, Nowej Rudy, Radkowa, Kłodzka,Bystrzycy Kłodzkiej. Remonty prowadzone w czasach współczesnychspowodowały zmiany w pierwotnym wyglądzie obiektu.
Stan zachowania/stopień kultywowania Gminnego Cudu Regionu
Ratusz w Nowej Rudzie to nie tylko siedziba władz miejskich, ale prawdziwa perła architektury i symbol miasta. Jego bogata historia, imponująca architektura i malownicze położenie sprawiają, że jest to miejsce, które koniecznie trzeba odwiedzić podczas pobytu w tej części Dolnego Śląska. Spacerując wokół ratusza, podziwiając jego fasadę i zaglądając do wnętrza, można poczuć ducha historii i docenić kunszt dawnych budowniczych. To właśnie takie miejsca jak noworudzki ratusz sprawiają, że podróżowanie po małych miasteczkach Polski może być fascynującą przygodą pełną architektonicznych odkryć.
