Czas powstania Gminnego Cudu Regionu
1918
Opis cech fizycznych Gminnego Cudu Regionu
Jedyny ogród zoologiczny w województwie lubelskim oraz jeden z nielicznych na wschodzie Polski. Mieści się w Zamościu, niedaleko Starego Miasta. Ma powierzchnię 13,8 ha. Zamieszkuje go ponad 2 i pół tys. zwierząt z ponad 300 gatunków. Obecnie zagospodarowana część ekspozycyjna zoo z budynkami, stawem i wybiegami dla zwierząt, zajmuje większość jego powierzchni po wschodniej stronie. Od niedawna jest tu także część botaniczna poświęcona roślinności. Dzięki licznym inwestycjom zoo w Zamościu jest jednym z najnowocześniejszych obiektów tego typu w Polsce.
Opis kontekstów historycznych Gminnego Cudu Regionu
Zamojskie ZOO jest jednym z najstarszych ogrodów zoologicznych w Polsce. Jego początki sięgają roku 1918, kiedy to Stefan Miler, profesor Państwowego Męskiego Gimnazjum im. Jana Zamoyskiego, postanowił założyć pierwszy w Polsce szkolny ogródek przyrodniczy (w celu ułatwienia nauczania przedmiotów przyrodniczych w szkole). Ogródek powstał przy Gimnazjum jakie mieściło się w budynku dawnej Akademii Zamojskiej, zajmował pow. 10 arów. Uczniowie przynosili sadzonki roślin, elementy wystroju i pierwsze zwierzęta. Jedzenie dla zwierząt było kupowane z prywatnych funduszy profesora oraz datków przyjaciół.
W 1927 roku zoo odwiedził prezydent RP Ignacy Mościcki. Od tego roku przez 3 lata ogród otrzymywał 10 000 zł dotacji z Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego. Za dotacje wybudowano m.in. cieplarnię, pomieszczenia dla niedźwiedzi i orła.
Założyciel ZOO Stefan Miller (1888 – 1962) to bardzo ciekawa postać – był pedagogiem i patriotą – żołnierzem i działaczem niepodległościowym (legionista, peowiak, uczestnik wojny polsko-bolszewickiej, konspirator, udzielał tajnych kompletów). W wielu dziedzinach działał społecznie, często angażując młodzież.
Twórca i jego ogród byli nagradzani w Warszawie, Poznaniu i Wrocławiu. Na wzór ogrodu stworzonego przez Milera powstawały szkolne ogrody w Częstochowie, Lesznie i Grodnie.
W roku 1980 ogród zoologiczny przeniesiono na nowy, znacznie większy teren przy ul. Szczebrzeskiej.
Z ciekawostek – w latach 30-tych zaglądał tu Bolesław Leśmian, który bawił się z lwiątkami. W historii ZOO szczególnie zapisała się też dyrektor i wicedyrektor ogrodu Jadwiga Stoczkowska, która pracowała tu 33 lata i była matką zastępczą wielu zwierząt.
W ostatnich latach ZOO rozwinęło się dzięki pozyskanym środkom finansowym, które pozwoliły na modernizacje i rozbudowy, m.in. pawilon drapieżników wraz z dużym wybiegiem na zewnątrz czy budynek wejściowy na cele edukacyjne oraz pawilon z małpami i wybieg dla niedźwiedzi. Wybudowano również pawilon z wybiegami dla żyraf i innych zwierząt Afryki. W planach jest dalsza rozbudowa.
W 2010 roku ZOO w Zamościu zostało przyjęte do Europejskiego Stowarzyszenia Ogrodów Zoologicznych i Akwariów (EAZA)
Stan zachowania/stopień kultywowania Gminnego Cudu Regionu
Ponad 100-letnie już zamojskie ZOO jest jedną z najlepszych tego typu placówek w kraju, unowocześnioną i bardzo popularną w całym województwie jako cel wycieczek szkolnych i rodzinnych. Na terenie ogrodu prowadzone są również zajęcia dydaktyczne dla najmłodszych gości. Jest to też doskonałe miejsce do rekreacji –znajdziemy tu wiele innych atrakcji – park linowy, place zabaw, restauracje, sklepiki z pamiątkami. Jest to miejsce wyjątkowe pod wieloma względami, nie tylko dla mieszkańców miasta i gminy Zamość. I nie tylko dla mieszkańców województwa.
(Opracował: Społeczny Zespół Roboczy Projektu)
Bibliografia:
Na podstawie m.in.:
https://1lozamoscblog.blogspot.com/2016/06/wspomnienia-wspomnienia_15.html
Na zdjęciach:
- Materiały archiwalne zebrane przez ZOO
- Wizyta prezydenta Mościckiego w ZOO w 1927 r.
- Stefan Miller
- Zdjęcia współczesne – I. Zacharzyńska
Źródło: Internet