Czas powstania Gminnego Cudu Regionu
1900 r.
Opis cech fizycznych Gminnego Cudu Regionu
Miejscowy kościół to neogotycka budowla konstrukcji zrębowej, orientowana. Trójdzielna bryła świątyni składa się z trójbocznie zamkniętego prezbiterium z zakrystią od strony północnej, szerszą nawą z niewielką kruchtą i przestronnym przedsionkiem, nad którym znajdują się organy. Całość z zewnątrz pokryta jest blaszanym dachem jednokalenicowym, z wieżyczką na sygnaturkę, zwieńczoną baniastym hełmem z latarnią. Zewnętrzne ściany oszalowane są pionowo umocowanymi deskami.
Wnętrze podzielone zostało na trzy części dwoma rzędami z słupami z arkadami. Prezbiterium i nawę główną nakrywa pozorne sklepienie kolebkowe z siecią pseudożeber. W pozostałych pomieszczeniach stropy płaskie. Wnętrze zdobi polichromia figuralna i ornamentalna, imitująca wystrój murowanych kościołów gotyckich. Polichromię tą wykonał Stanisław Gucwa w 1908 r.
Większość wyposażenia pochodzi głównie początku XX w.: ołtarz główny i dwa boczne ołta-rze zostały wykonane w latach 1902–1904 w miejscowości Gröden w Tyrolu. Chrzcielnica neogotycka z 1910 r. Organy 10-głosowe z 1901 r. wykonane zostały we Lwowie. Na połu-dniowej ścianie w ołtarzyku umiejscowiony jest cenny obraz Chrystusa upadającego pod krzyżem, z drugiej połowy XVI w., pochodzący z ołtarza głównego poprzedniego kościoła.
Opis kontekstów historycznych Gminnego Cudu Regionu
Kościół parafialny w Olszynach należy do Parafii rzymsko-katolickiej pod wezwaniem Podwyższenia Krzyża Świętego.
Pierwszy kościół w Olszynach powstał pod koniec XVI w.. Konsekrowany był w 1580 r. Obecna drewniana świątynia została zbudowana w 1900 r. według projektu Łukasza Filipiaka, prawdopodobnie z wykorzystaniem materiałów z poprzedniego również drewnianego kościoła.
Dokumenty historyczne dotyczące poprzednich świątyń w Olszynach, mówią, że w 1580 r. wybudowany został tu mały drewniany kościółek pod wezwaniem Podwyższenia Św. Krzyża. W 1787 r. została utworzona przy nim samodzielna kapelania, którą jednak z czasem zniesiono. Skutkiem tego kościół niszczał i bywał nawet zaniedbywany. W 1868 r. mieszkańcy swoim kosztem odnowili świątynię. Poświęcenia jej dokonał proboszcz ołpiński, ks. Erazm Ciesielski. W kościele msze odprawiane były tylko w wybrane niedziele, przez księży z sąsiednich Ołpin. Ponieważ mieszkańcy narażeni byli na wielkie trudności z powodu dużej odległości od kościoła parafialnego, kilkakrotnie starali się o osobnego kapłana, lecz z powodu braku funduszy bezskutecznie. W 1898 r. biskup przemyski Łukasz Ostoja Solecki utworzył w Olszynach niezależny wikariat i powierzył go ks. Wiktorowi Barowi. Fakt ten zapowiadał, że wkrótce powstanie tu nowa parafia. Już dwa lata później w 1900 r. w miejscu dawnego kościoła za staraniem ks. W. Bara wybudowano obecny kościół, który wezwanie przyjął od poprzedniego. Z zabytkowego wyposażenia ocalała środkowa część tryptyku Jezusa upadającego pod krzyżem. Poświęcenia dokonano 6 listopada 1900 r.
W 1910 r. biskup przemyski Józef Pelczar wyłączył kościół w Olszynach z dotychczasowego związku parafialnego z kościołem w Ołpinach i utworzył probostwo w Olszynach.
Obok kościoła w 1908 r. wzniesiono wolnostojącą murowaną dzwonnicę, typu arkadowego, z czterema dzwonami. Największy dzwon o wadze 971 kg został odlany w Odlewni dzwonów Karol Schwabe w 1928 r. Został on ufundowany przez rodaków mieszkających w Chicago. Podczas II wojny światowej dzwon został ukryty przed rekwizycją na potrzeby wojenne. Obecne dzwony zostały wykonane w 1970 r. w pracowni Felczyńskiego w Przemyślu.
Wspomnienie kościoła parafialnego, czyli odpust parafialny, ustanowione są na dzień 14 września.
Z dokumentów parafialnych przechowywanych w kościele, zachowały się „Księgi metrykalne” datowane od 1784 r. oraz „Kronika parafialna” od 1898 r.
Stan zachowania/stopień kultywowania Gminnego Cudu Regionu
W 1965 r. odnowiono polichromię. W 2002 r. zamontowano instalację antywłamaniową i przeciwpożarową.
W 2024 r. trwały prace remontowe w nawie głównej ołtarza.
O przywiązaniu parafian do miejscowego kościoła oraz szerzeniu wiary chrześcijańskiej, świadczy fakt, iż z Olszyn, jak na tak niewielką miejscowość, pochodzi wielu księży i sióstr zakonnic.
Wspomniany kościół jest dobrze zachowany, co świadczy o szacunku, dbałości mieszkańców oraz pełniących w nim na przestrzeni lat, posługę kapłańską proboszczach.
Dane identyfikacyjne
Województwo: Małopolskie
Powiat: Tarnowski
Gmina: Rzepiennik Strzyżewski
