Czas powstania Gminnego Cudu Regionu
1861 rok. Czas wydania publikacji: 2014 rok
Opis cech fizycznych Gminnego Cudu Regionu
Jak podaje, wydana w ostatnim czasie książka pt. „Dwór ze Święcan” autorstwa Renaty Kingi Jara,
święcański dwór był domem rodziny Olszewskich, właścicieli obszaru dworskiego, zamieszkujących go od kilku pokoleń.
W ciekawy sposób obrazuje dom szlachecko-ziemiańskiego życia według urządzenia i sprzętów w nim się znajdujących.
Budynek zbudowany jest na planie prostokąta (27,90 m x 13,85 m) z drewna jodłowego i cegły, o konstrukcji wieńcowej, bez podpiwniczenia. Jest to budynek parterowy, nakryty dachem czterospadowym, poszyty gontem i szalowany. Bryle lekkości nadała wyjątkowej urody, odtworzona misternie koronkowa listwa snycerska obiegająca budynek pod okapem.
Opis kontekstów historycznych Gminnego Cudu Regionu
Dwór ze Święcan przetrwał, dzięki decyzji spadkobierców, konserwatora zabytków oraz szefostwa Muzeum Budownictwa Ludowego z Sanoka, na Podkarpaciu. W sanockim skansenie od 2003 r. ulokowany jest niezwykle malowniczo na wzniesieniu, podobnie, jak miało to miejsce w Święcanach. Dwór do roku 1927 był własnością rodziny Olszewskich. Data budowy dworu została ujawniona w trakcie montażu obiektu w skansenie, kiedy na jednej z belek konstrukcyjnych odkryto świetnie zachowaną odręczną adnotację sporządzoną ołówkiem, mówiącą, że: „Ten Dom stawiany Roku 1861 Majster Socha” (obrazuje to jedna z zamieszczonych fotografii). Dworowi w skansenie przywrócono pierwotny wygląd poprzez odbudowanie ganku w elewacji ogrodowej, odtworzenie kominków we wnętrzach oraz rekonstrukcję polichromii ściennej w domowej kaplicy. Do dworu prowadzi szeroka żwirowana aleja wysadzana lipami, tworząca gazon przed frontowym gankiem podcieniowym. Na blisko 400 m² powierzchni dworu rozlokowanych jest 11 pomieszczeń mieszkalno-użytkowych i gospodarczych w układzie amfiladowym. Do dyspozycji rodziny i służby przeznaczone były pokoje: stołowy, dla dzieci, sypialnia, salon, gabinet, kancelaria, kaplica, kredens, kuchnia z sienią gospodarczą oraz spinająca całość sień główna, pełniąca funkcję reprezentacyjną i głównego węzła komunikacyjnego.
Przytoczona publikacja zawiera zbiór cennych informacji, dzięki którym łatwiej jest nam sobie wyobrazić, jak w rzeczywistości wyglądał ów dwór. Książka „Dwór ze Święcan” opisuje w działach: Sień – czyli zaproszenie do dworu, Pokój stołowy – czyli serce dworu, Salon – czyli życie towarzyskie, Gabinet – czyli męski świat, Kancelarię – czyli administrację, Sypialnię – czyli sprawy intymne, Pokój dziecinny – czyli dziecko we dworze, Kaplicę – czyli wymiar duchowy dworu, Kredens – czyli czarodziejski sezam spiżarni i służbę we dworze, Kuchnię – czyli smak i zapach.
Stan zachowania/stopień kultywowania Gminnego Cudu Regionu
Dzięki umieszczeniu dworu w Muzeum Budownictwa Ludowego dwór jest w bardzo dobrym stanie. Wielu Święcanian wypowiada się bardzo pozytywnie o decyzji przeniesienia dworu i tym samym zachowania go od degradacji, a być może nawet i jego rozbiórki. Jest wspaniałym naocznym świadkiem historii, która przetrwała, dzięki wyremontowaniu i odtworzeniu w wielu szczegółach.
Dane identyfikacyjne
Województwo: Podkarpackie
Powiat: Jasielski
Gmina: Skołyszyn
