Czas powstania Gminnego Cudu Regionu
Kościół został wybudowany na początku XVI wieku. W XVII w. dobudowano wieżę. Kilkakrotnie remontowany m.in. w 1954 i w latach 1972-1979.
Opis cech fizycznych Gminnego Cudu Region
Kościół św. Jana Chrzciciela w Rzepienniku Biskupim to gotycka, drewniana świątynia jednonawowa, wzniesiona w konstrukcji zrębowej, pokryta gontem. Budynek charakteryzuje się smukłą wieżą z nadwieszoną izbicą, w której znajduje się dzwon. Portale drzwiowe wykonano w kształcie „oślego grzbietu” – charakterystycznym dla gotyckiego budownictwa. Kościół otacza drewniano-kamienne ogrodzenie, a jego położenie na wzniesieniu umożliwia podziwianie panoramy Pogórza Ciężkowickiego.
Wnętrze nakryte jest płaskim stropem z zaskrzynieniami. W nawie, pod chórem zachowały się fragmenty dawnych malowideł polichromicznych. Wyposażenie świątyni obejmuje późnorenesansowy ołtarz główny, boczny ołtarz barokowy z płaskorzeźbą głowy św. Jana Chrzciciela oraz gotycko-renesansowy tryptyk z XVI wieku, w którego centralnym polu niegdyś znajdowała się figura Matki Bożej Anielskiej, obecnie znajduje się w Muzeum Narodowym w Krakowie. Dodatkowo warto zwrócić uwagę na barokową, polichromowaną ambonę z wizerunkiem czterech ewangelistów, krucyfiks ludowy z XVII wieku na belce tęczowej oraz tabernakulum z rzeźbą Chrystusa Frasobliwego z 1863 roku.
Opis kontekstów historycznych Gminnego Cudu Regionu
Kościół św. Jana Chrzciciela powstał jako drewniana świątynia pomocnicza i należy do najstarszych drewnianych kościołów Małopolski. Pierwotny układ przestrzenny budowli pozostał nienaruszony od czasów średniowiecza, co czyni ją jednym z najcenniejszych przykładów gotyckiej architektury drewnianej w Małopolsce. W XVII wieku dobudowano wieżę, co dodało kościołowi bardziej monumentalnego charakteru.
Świątynia usytuowana jest na wierzchowinie, która niegdyś prawdopodobnie była miejscem pierwszej osady Nemsyno, poprzedzającej lokację Rzepiennika Biskupiego w XIV wieku. Znaczenie kościoła podkreśla jego obecność na Szlaku Architektury Drewnianej województwa małopolskiego. Warto dodać, że figura Madonny z Dzieciątkiem, pochodząca z kościoła obecnie znajduje się w Muzeum Narodowym w Krakowie.
Kościół nie tylko pełni funkcję sakralną, ale także łączy lokalną historię z kulturą regionu, pozostając symbolem trwałości tradycji i kunsztu budowniczych sprzed wieków.
Stan zachowania/stopień kultywowania Gminnego Cudu Regionu
Kościół św. Jana Chrzciciela w Rzepienniku Biskupim zachował się w bardzo dobrym stanie, mimo swojego ponad 500-letniego wieku. Regularne remonty, m.in. w latach 1954 i 1972–1979, pozwoliły utrzymać budynek w pierwotnej formie oraz zabezpieczyć jego unikalne detale architektoniczne i wyposażenie. Fakt, że kościół jest objęty ochroną jako zabytek wpisany do Szlaku Architektury Drewnianej województwa małopolskiego podnosi jego znaczenie kulturowe i turystyczne. Kościół pozostaje żywym elementem lokalnej społeczności, przyciągając zarówno wiernych, jak i miłośników architektury oraz historii. Jego zewnętrzna iluminacja umożliwia podziwianie architektury także nocą, podkreślając unikalny charakter.
Dane identyfikacyjne
Województwo: Małopolskie
Powiat: Tarnowski
Gmina: Rzepiennik Strzyżewski