Strona główna podkarpackie Zespół kościoła pw. św. Trójcy w Czudcu

Zespół kościoła pw. św. Trójcy w Czudcu

21 listopada 2024

Czas powstania Gminnego Cudu Regionu

Kościół wzniesiony został w 1713 r. z fundacji Józefa Grabieńskiego. W skład zespołu wchodzą: kościół, ogrodzenie kościoła, plebania, budynek gospodarczy, ogrodzenie plebanii.

Widok na zespół kościoła pw. św. Trójcy w Czudcu, fot.: Janusz Ruszała

Zespół kościoła pw. św. Trójcy w Czudcu, fot.: Anna Pszonka

Opis cech fizycznych Gminnego Cudu Regionu

Kościół barokowy, orientalny pobudowany jest na zachód od rynku w zbiegu ulic prowadzących w stronę Krosna, a odchodzących od północnej i południowej pierzei. Konsekrowany w 1740 r. W latach 1713-1721 wzniesiono prezbiterium, korpus nawowy, kaplicę południową i wieżę, w 1721-1734 kaplicę północną, częściowo z wykorzystaniem materiałów po rozebraniu zamku. Kamień na budowę kościoła pochodził z murów rozebranego zamku we wsi Przedmieście Czudeckie. Ołtarz główny 1879 projektował Ferdynand Majerski architekt przemyski, wykonał Julian Szopiński, ołtarze boczne: przy tęczy późnobarokowe z ornamentami w stylu regencji przed 1721, restaurowane 1967, północny barokowy około 1700 na wysokim cokole z rzeźbami św. Józefa z Dzieciątkiem i Łukasza, południowy późnobarokowy z ornamentami w stylu regencji i rokoka 3 ćw. XVIII w. w nawach bocznych w lewej późnobarokowy 1 ćw. XVIII w. w prawej późnobarokowy z ornamentami w stylu rokoka i regencji 2 poł. XVIII w. Obecne wyposażenie kościoła stanowią ołtarze z XVIII wieku przebudowane i uzupełnione w XIX wieku. W centralnym polu ołtarza głównego znajduje się Matka Boska z Dzieciątkiem (inaczej Matka Boska Łaskawa). W lewym ołtarzu widnieje postać św. Anny Samotrzeć. W części północnej kościoła – Matka Boska Niepokalanie Poczęta. Pod kościołem znajdują się katakumby, które udostępniane są dla zwiedzających.

Zespół kościoła pw. św. Trójcy w Czudcu, fot.: Leszek Drzał

Opis kontekstów historycznych Gminnego Cudu Regionu

8 września 2002 r. kościół parafialny został podniesiony do rangi sanktuarium. Miała wtedy miejsce koronacja cudownego, łaskami słynącego obrazu Matki Boskiej Czudeckiej. Od tej pory też Maryja w Czudcu odbiera cześć jako Łaskawa Królowa Różańca Świętego. Obraz Pani Czudeckiej namalowany został na desce. Jest on dość duży, ma bowiem wymiary 125 cm wysokości i 83 cm szerokości. Prezentuje ikonowy typ Hodegetrii (z gr. Przewodniczka, Wskazująca drogę), czyli wyobrażenie Maryi trzymającej na lewej ręce Dzieciątko Jezus, a prawą wskazującą na Nie. Ze względu ma przemalowania trudno jest ustalić bliższą datę jego powstania oraz autorstwo. Prawdopodobnie zakupił go Mikołaj Strzyżowski, dziedzic czudecki i umieścił w ufundowanej przez siebie świątyni św. Zofii. Z tego względu można przyjąć, iż powstał pod koniec XV lub na początku XVI w.