Czas powstania: 1995
Opis cech fizycznych: Tablica znajduje się na fasadzie Zespołu Szkół Rolnicze Centrum Kształcenia w Czernichowie i pojawiła się dzięki tej placówce oraz ówczesnej Akademii Rolniczej w Krakowie, Polskiemu Towarzystwu Mikrobiologów i Stowarzyszeniu Absolwentów czernichowskiej szkoły rolniczej.
Opis kontekstów historycznych:
Adam Prażmowski przez 10 lat był profesorem szkoły rolniczej w Czernichowie gdzie zajmował się nie tylko nauczaniem uczniów, ale także, mimo braku odpowiedniego laboratorium, prowadził badania z zakresu mikrobiologii; interesował głównie hodowlą roślin.
Urodził się w 25 października 1853 roku w Siedliskach w powiecie jasielskim na terenie obecnego województwa podkarpackiego. Był synem Franciszka, który zaginął bez wieści podczas powstania styczniowego, i Joanny z Telesznickich. Pochodził z rodziny szlacheckiej – jego krewni posługiwali się herbem Belina.
Ukończył szkołę średnią w Przemyślu i dzięki uzyskanemu stypendium mógł rozpocząć naukę w Szkole Rolniczej w Dublanach niedaleko Lwowa. Dzięki wyróżniającym się wynikom rozpoczął studia w Lipsku gdzie zainteresował się głównie botaniką i dokonał opisu bakterii fermentacji masłowej.
Po powrocie do kraju wykładał botanikę i fizjologię roślin w szkole w Dublanach. Otrzymał dofinansowanie z Wydziału Krajowego i odbył kolejny wyjazd zagraniczny do Czech oraz Austrii.
W 1882 roku rozpoczął pracęw czerichowskiej szkole rolnicze jako nauczyciel rolnictwa i botaniki; zajmował się także wspomnianymi badaniami z zakresu mikrobiologii oraz rolnictwa. Interesował się hodowlą roślin, pracował nad ulepszeniem odmian żyta i pszenicy. Ciekawostką jest również fakt, że w trakcie dziesięcioletniego pobytu w Czernichowie Prażmowski został także doradcą w gospodarstwie słynnego kompozytora, organisty i pianisty Władysława Żeleńskiego w Grodkowicach pod Krakowem, niedaleko Wieliczki. Władysław Żeleński był ojcem urzędnika bankowego Edwarda, architekta i inżyniera Stanisława Gabriela – właściciela słynnej pracowni witraży „S. G. Żeleński”, który zginął w bitwie pod Łukowem w 1914 r, oraz znanego powszechnie literata i tłumacza literatury francuskiej Tadeusza „Boya” zamordowanego w 1941 roku we Lwowie przez Niemców.
Prażmowski przyjaźnił się z Franciszkiem Stefczykiem i wspólnie z nim propagował organizowanie Kółek Rolniczych oraz pierwszych na ziemiach polskich kas spółdzielczych typu Reiffensena. Na łamach pism jak np: „Rolnik”, „Tygodnik Rolniczy” czy „Przewodnik Kółek Rolniczych” publikował artykuły dotyczące nawożenia, uprawy łąk czy handlu rolniczego.
Na początku lat 90-tych XIX wieku jego stan zdrowia pogarszał się przez co zadecydował o opuszczeniu szkoły w Czernichowie. Nie oznaczało to jednak zakończenia działalności Prażmowskiego, który zaangażował się w tworzenie w Krakowie Związku Handlowego Kółek Rolniczych (przez kilkanaście lat był jego prezesem), w czym pomagał mu m.in. Stefan Surzycki, przez wiele lat również związany ze Szkołą Rolniczą w Czernichowie. Został także członkiem Akademii Umiejętności w 1893 roku.
Przed I wojną światową Prażmowski prowadził karierę naukową wiążąc się ze Studium Rolniczym Uniwersytetu Jagiellońskiego, gdzie habilitował się w 1913 roku a 6 lat później uzyskał tytuł profesora zwyczajnego. Zmarł niedługo później – 20 sierpnia 1920 roku.
Na tablicy na budynku Zespołu Szkół Rolnicze Centrum Kształcenia Ustawicznego w Czernichowie widnieje napis: „W szkole tej w latach 1882-1892 uczył dr Adam Prażmowski – wybitny polski uczony mikrobiolog, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego. W 75. Rocznicę śmierci dla uczczenia jego pamięci postanowiono ufundować tę tablicę. Szkoła Rolnicza w Czernichowie, Akademia Rolnicza w Krakowie, Polskie Towarzystwo Mikrobiologów, Stowarzyszenie Absolwentów. Czernichów 1995”.
Województwo: małopolskie
Gmina: Czernichów
Tablica upamiętniająca Adama Prażmowskiego na fasadzie Zespołu Szkół Rolnicze Centrum Kształcenia w Czernichowie, fot. Piotr Kapusta, 3 listopada 2018.