- Czas powstania
2019r. - Opis cech fizycznych wprowadzonego Gminnego Cudu Regionu
Szlak zaczyna się w gospodarstwie rybackim, w którym prowadzona jest hodowla pstrąga w Nałężu – Specjalistyczne Gospodarstwo Rybackie „Nałęże” w Jaworzu. Na trasie szlaku spotkamy miejsca połowu pstrąga górskiego oraz miejsca, gdzie dawniej zamieszkiwali jaworzańscy drwale. Na trasie szlaku znajdują się kamienie z przymocowanymi przez twórców szlaku tabliczkami informacyjnymi, na których przeczytamy o historii danego domu. Z tablic dowiemy się jaki budynek miał numer, jak duży był, jakie rodziny go zamieszkiwały i kiedy został opuszczony. Tablic na szlaku jest 15.
Dystans: 11.5 km
Czas przejścia: 240 minut
Różnica wzniesień: 615 m
Najwyższy punkt: 917 m n.p.m
Szlak jest oznakowany, wydano także specjalny przewodnik, którego autorem jest Andrzej Śliwka.
- Opis kontekstów historycznych
Pomysł wydania Przewodnika i oznaczenia trasy pochodzi ze Stowarzyszenia Jaworze-Zdrój. Cel, jaki im przyświecał było ocalenie od zapomnienia historii życia drwali, którzy od początku XIX wieku wraz z rodzinami zamieszkiwali przysiółki Jaworza – Błatnią i Grabki. Z niektórych zachowały się z kamienne podpiwniczenia. Po innych pozostały już tylko polanki, po których ukształtowaniu i roślinności można jedynie się domyślać, że niegdyś były w tych miejscach ludzkie zagrody.
Szlak zaczyna się w gospodarstwie rybackim, w którym prowadzona jest hodowla pstrąga w Nałężu – Specjalistyczne Gospodarstwo Rybackie „Nałęże” w Jaworzu / Tablica informacyjna nr 1/. Prowadzi przez przysiółek Grabka na Błatnią, po drodze odwiedzając miejsca związane z pierwszymi drwalami sprowadzonymi do pracy w hrabiowskich /Ludwika Saint Genois/ lasach. Tak, więc po drodze spotkamy 14 kamieni znajdujących się w miejscach, w których stały chaty miejscowych drwali. Kolejne miejsce przywołuje domy nr 2 – chata rodziny Szczepanów z przysiółka Grabka / tablica nr 2/ i nr 3 – chata rodziny Herzyków oraz domu nr 10- której właścicielem był Szczepan Jan /tablica nr 3/. Następne miejsce to nieistniejący już dom rodziny Kisiałów tablica nr 4/. Następnie idąc w kierunku Błatniej napotykamy na tablicę nr 5 – tu stał dawniej dom rodziny Greń. Tu łączą się trzy szlaki turystyczne Szlak pstrąga górskiego i jaworzańskich drwali, a także Szklany Szlak i żółty szlak PTTK. Kolejny dom na szlaku to dom rodziny Szczeponów /tablica nr 6/. Następnym punktem szlaku jest miejsce, gdzie stał dom rodziny Pilarzów /tablica nr 7/, a kolejne miejsce to polana, gdzie stała chata rodziny Rusin /tablica nr 8/. Idąc dalej można napotkać na ruiny przedwojennego schroniska /tablica nr 9/.
Było to prywatne schronisko, którego właścicielem był Robert Urbanke. Uroczystego otwarcia schroniska dokonano w 1936r. W czasie wojennym wspomniane schronisko było ośrodkiem polskiej turystyki oraz polskiego narciarstwa. Pod koniec II wojny światowej schronisko uległo częściowemu spaleniu. Ostatnia najwyżej postawiona chata wybudowana została wiele lat później niż inne chaty na Błatniej i Grabce. To dom rodziny Helerów /tablica nr 10/.
Idąc dalej szlakiem należy kierować się w stronę schroniska PTTK i trasą oznaczoną kolorem zielonym iść w stronę Rancza. Tam w XIX w. została nad potokiem zbudowana chata z drewnianych bali, pokryta słomianą strzechą z glinianym klepiskiem. Była to chata rodziny Śliwków /tablica nr 11/. Następnie idąc drogą wzdłuż potoku Jasionka oznakowanym szlakiem do danego domostwa Bojdów /tablica 12/. Kolejny dom to dawne miejsce zamieszkania Waliczków i następnie Moskałów /tablica nr 13/. Jest to jedyny zachowany dom drwala w Jaworzu na szlaku i obecnie znajduje się tu domek letniskowy.
Jednym z ostatnich miejsc na szlaku, do którego należy przejść skrajem lasu jest dzisiejsza łąka, gdzie kiedyś stała chata rodziny Czyżów /tablica 14/, a następnie kierując się w kierunku północnym, przechodząc przez niewielki wąwóz docieramy do ostatniego miejsca na szlaku, miejsca, gdzie dwa wieki temu stała kurna chata i zamieszkiwała w niej rodzina Czyżów /tablica nr 15/. Ostatnie z domów zamieszkałe były jeszcze w latach 60-tych XX wieku.
Aktualnie kultywując tradycję połowu pstrąga w Jaworzu funkcjonuje kilka gospodarstw hodowlanych pstrąga – jedno z większych znajduje się u Zdzisława Byloka.
Zdzisław Bylok był pierwszym wójtem Jaworza wybranym w wyborach bezpośrednich i powszechnych i wielkim pasjonatem wędkarstwa. Funkcję tę pełnił przez dwanaście lat – od 10 listopada 2002 roku do 1 grudnia 2014 roku. Zdzisław Bylok zmarł w 2019r.
Z inicjatywy Lokalnej Grupy Rybackiej Bielska Kraina opracowano Certyfikat Pstrąga Górskiego. W Jaworzu oraz gminach sąsiadujących co roku odbywa się Święto Pstrąga Górskiego. Święto Pstrąga Górskiego to okazja do zapoznawania się z ofertą gospodarstw rybackich zajmujących się hodowlą pstrąga.
województwo: śląskie
gmina: Jaworze