Czas powstania
XVIII w.
Opis cech fizycznych wprowadzonego Gminnego Cudu Regionu
Jest to budynek o cechach klasycystycznego dworku, wzniesiony na planie prostokąta, z portykiem kolumnowym od frontu. Parterowy z poddaszem użytkowym, w czasie ostatniego remontu przykryty dachem czterospadowym z lukarnami w połaciach bocznych, krytym wiórami osikowymi nawiązującymi do pokrycia gontowego. Z tyłu dobudowany współczesny ganek w formie portyku. Ściany parteru murowane z kamienia wapiennego i cegły. Elewacja frontowa (pn.-zach.) symetryczna, z umieszczonym na osi środkowej portykiem kolumnowym, po obu stronach portyku po dwa otwory okienne. Portyk przykryty dachem dwuspadowym, wsparty od frontu na dwóch parach kolumn oraz dwóch półkolumnach przy ścianie budynku. Kolumny proste z profilowanymi głowicami i pojedynczym półwałkiem w górnej części trzonu. Trójkątny murowany szczyt wzbogacony gzymsem i okrągłą blendą w polu tympanonu został wykonany w czasie ostatniego remontu w miejsce poprzedniego szczytu wypełnionego deskowaniem. Elewacja tylna (pd.-wsch.) z niesymetrycznie rozmieszczonymi otworami i dobudowaną pośrodku werandą w formie ganku (ganek wsparty na podwójnych filarach z dwuspadowym dachem i attyką z łukowym zwieńczeniem). Otwory okienne na parterze prostokątne, w dodanych współcześnie profilowanych obramieniach, okna drewniane, dwudzielne, o czterokwaterowych skrzydłach. W elewacji frontowej odtworzono charakterystyczne drzwi wejściowe – dwuskrzydłowe, odeskowane w układzie promienistym, z nadświetlem o prostym podziale. Wnętrze dwutraktowe, o nierównych traktach w części wsch. i zach., w części środkowej dawna podpiwniczona sień.
Opis kontekstów historycznych
Budynek dworu został zbudowany zapewne w XVIII w. jako siedziba rodowa Bystrzanowskich herbu Starykoń, właścicieli tych dóbr od XV w. Dokładna data budowy nie jest znana, jednak dwór był wzmiankowany w latach 1783-1791. Właścicielem Bystrzanowic był wówczas Sebastian Bystrzanowski, stolnik chęciński i sulejowski.
Od 1833 r. majątek był w posiadaniu Wincentego Komornickiego. W 1852 r. Bystrzanowice zostały kupione przez hrabiego Wincentego Krasińskiego, a tym samym weszły w skład rozległych dóbr w Złotym Potoku. W 1878 r. dobra te na mocy dziedziczenia zostały przejęte przez Raczyńskich. W końcu XIX i na pocz. XX w. dwór stanowił siedzibę zarządcy tutejszego folwarku. Z tego czasu pochodzą pozostałości parku przy dworze. Zapewne na pocz. XX w. dwór rozbudowano od strony zach. o poprzecznie usytuowane skrzydło mieszczące salon, a od wsch. dobudowano przeszkloną werandę z zejściem do ogrodu. Od frontu znajdował się owalny podjazd obsadzony wokół różami. Po wojnie majątek Raczyńskich przeszedł na własność Skarbu Państwa. Do 1997 r. w budynku użytkowanym przez Gminę Janów znajdowały się mieszkania komunalne. W latach 50. XX w. rozebrano część skrzydła zach. dworu oraz werandę. Od 1998 r. dwór stanowi własność prywatną. W latach 1999-2002 przeszedł kapitalny remont i modernizację. W tym czasie nastąpiła zmiana formy dachu z dwuspadowego na czterospadowy wraz z podwyższeniem kalenicy. Przebudowano portyk kolumnowy, usuwając wtórnie zabudowane ścianki boczne, wymurowano nowy szczyt, dodano profilowane obramienia okien, w elewacji tylnej dobudowano otwarty ganek. W wyniku przebudowy dachu oraz rozbiórki zrujnowanej części dawnego skrzydła dwór uzyskał symetryczną wolno stojącą bryłę. W 2003 r. rozebrano budynek usytuowany wzdłuż drogi po zach. stronie dworu, stanowiący pozostałość dawnych zabudowań gospodarczych.
Dane identyfikacyjneWojewództwo: śląskie
Gmina: Janów