1905 rok/ 2010 rok.
Na przecławskim rynku, w centralnej jego części, znajduje się pomnik św. Jana Nepomucena. Pomnik ten wzniesiono w 1905 roku z inicjatywy przecławskich mieszczan i ówczesnego burmistrza, Adama Sadowskiego. Figura świętego została ustawiona na wysokim dwukondygnacyjnym czworobocznym, gzymsowanym postumencie. Na cokole znajduje się napis: Z szczerej mieszczan chęci, ku wiecznej pamięci, za staraniem burmistrza Adama Sadowskiego, 1905 rok. Święty Jan Nepomucen stoi pośrodku rynku otoczony z czterech stron kamieniczkami mieszczańskimi z XIX i XX wieku. W pierwszych latach XXI wieku pomnik przeszedł gruntowny remont. W lipcu 2010 roku na cokole pomnika umieszczono drugą tablicę, upamiętniającą 600-lecie bitwy pod Grunwaldem, przyjęcie Bogurodzicy za hymn miasta oraz Jana Ligęzę z Przecławia, który pod Grunwaldem dowodził swoją 32 chorągwią. I w styczniu 2010 roku do Przecławia powróciły także prawa miejskie.
Święty Jan Nepomucen wywodzi się z Czech. Podczas trwającego sporu pomiędzy Wacławem IV Luksemburczykiem, a arcybiskupem Pragi, Jan, był mediatorem. Został uwięziony przez porywczego króla (razem z dwoma prałatami) 20 marca 1393 r. i poddany torturom. Następnie zrzucono go z mostu Karola do rzeki Wełtawy. Według „Kroniki” Tomasza Ebendorfera z Haselbach z 1450 r. Jan zginął, ponieważ odmówił ujawnienia tajemnicy spowiedzi małżonki królewskiej – królowej Zofii. Uważany jest za pierwszego męczennika tajemnicy spowiedzi. Kult Jana Nepomucena rozwijali jezuici. Został on beatifikowany w 1721 roku przez papieża Innocentego XIII, a kanonizowany 19 marca 1729 przez papieża Benedykta XIII.
Według tradycji ludowej był świętym, który chronił pola i zasiewy przed powodzią, ale również i suszą. Dlatego figury Jana Nepomucena (nepomuki) można spotkać dzisiaj przy drogach, w sąsiedztwie mostów, rzek, ale również na placach publicznych i kościelnych oraz na skrzyżowaniach dróg. Jest on także patronem jezuitów, Pragi, spowiedników, szczerej spowiedzi, dobrej sławy i tonących oraz orędownikiem podczas powodzi.
Święty przedstawiany jest w stroju kapłańskim, w sutannie, rokiecie, birecie. W ręku trzyma palmę męczeńską. Niekiedy też trzyma palec na ustach (symbol zachowanej tajemnicy). Jego atrybutami są: klucz, książka, kłódka, krzyż w ręce, zapieczętowany list, most, z którego został zrzucony, pieczęć, wieniec z pięciu gwiazd, a w środku napis TACUI – „milczałem”; lub TACUIT –„milczał”.
Legenda o przecławskim św. Janie Nepomucenie
Z sędziwym Janem wiąże się stara legenda. Według dawnego obyczaju para nowożeńców po wyjściu z kościoła trzykrotnie obchodziła figurę, by wyjednać sobie błogosławieństwo na długie lata pożycia małżeńskiego. Według relacji mieszkańców, nowożeńcy: Waleria Szalay- Groele- pisarka, społeczniczka, nauczycielka w Przecławiu wraz ze swym mężem Edwardem Groele, bryczką wypożyczoną od hrabiego Reya, okrążali figurę z wielką szybkością.
II wojna światowa i św. Jan Nepomucen
Przekazy mówią też o bardzo ważnym wydarzeniu z 1 sierpnia 1944 roku. Tego dnia Niemcy spędzili na rynek mieszkańców Przecławia i ustawili przed nimi karabiny maszynowe. Najprawdopodobniej chcieli ukarać mieszkańców miasteczka za akcję AK, podczas której zastrzelono niemieckiego żołnierza na moście na Wisłoce. Tym dramatycznym wydarzeniom przyglądał się św. Jan Nepomucen. W obronie mieszkańców stanął Alfred Langer, jeden ze skazanych, profesor muzyki i śpiewak operowy. Jak mówią starsi, to za wstawiennictwem św. Jana Nepomucena, Bóg sprawił, że niemiecki oficer wysłuchał prośby znanego śpiewaka i wstrzymał egzekucję.
Województwo: podkarpackie
Gmina: Przecław
